Qo‘shrabot tumanida o‘g‘irlik jinoyatlari sodir etilishi va

ularning sabablari tahlil va mulohaza  

Barchamizka ma’lumki, o‘zganing mulkiga hiyonat qilish va o‘g‘irlik jinoyatlari uchun qadim zamonlardan javobgarlik belgilanib kelingan va bu turdagi  jinoyatlarni sodir etganlar turli  ko‘rinishda jazolanganlar.

 O‘zbekiston Respublikasining amaldagi Jinoyat Kodeksining                             169-moddasida,  o‘g‘irlik  jinoyati  va  ushbu  qilmishni sodir etganligi uchun  javobgarlik nazarda tutilgan. Biroq, biz  bugungi taxliliy moqolamizda bunga tuxtalib o‘tmaymiz, aksincha tumanimiz hududida sodir bo‘lgan va tergov sud   muxokamasidan o‘tgan  o‘g‘irlik jinoyatlarni kelib chiqish sabablari yuzasidan tahlil yuritmoqchimiz.

Jumladan, 2020 yil davomida Qo‘shrabot tuman hududida jami 204 ta jinoyatlar qayd etilgan bo‘lsa, shundan o‘zganing  mulkini  yashirin ravishda talon-toroj qilish, ya’ni  o‘g‘irlik jinoyatlari  yuzasidan tuman IIB  huzuridagi  Tergov bo‘linmasida 12 ta jinoyat ishlari 16 nafar shaxslarga nisbatan      tegishli tartibda  sudlarga ko‘rib chiqishlik uchun ayblov xulosasi tasdiqlangan holda yuborilgan va  sud  tomonidan  ko‘rib chiqilib, jazo muqararligi ta’minlangan.

Joriy yilning 3 oyida esa Qo‘shrabot tuman IIB huzuridagi Tergov bo‘linmasida jami 22 ta jinoyat ishlari  27 nafar  shaxslarga  Jinoyat Kodeksning turli moddalari bilan ayb e’lon  qilinib,  tegishli tartibda sudga yuborilgan bo‘lsa, ushbu   sudga yuborilgan  jinoyat ishlaridan 6 tasi 10 nafar  fuqarolarga nisbatan, ya’ni sudga yuborilgan jinoyat ishlarining 27.2 % ni  o‘g‘irlik  bilan  bog‘liq jinoyat ishlari tashkil etadi.

Bu  albattda barchani birdek tashvishga soladi va barchada ma’lum ma’noda xovotir  uyg‘otadi. Shu sababli, ushbu sodir etilgan o‘g‘irlik  jinoyatlari  taxlil qilinganida  aksariyat qismi chorva  mollari o‘g‘irligi ekanligi,  ko‘pchilik qismi  yoshlar tomonidan sodir etilganligi, hatto  voyaga yetmaganlar tomonidan sodir etilganligi  ham aniqlandi.

Bunning   sabablari  o‘rganilganida,  jinoyat sodir etgan yoshlarni  jinoyat sodir etgunigaqadar yetarlicha ish bilan ta’minlanib, ularning bandligi  ta’minlanmaganligi, voyaga yetmaganlarning esa nazoratsizligi bilan  izohlanadi.

Shu bilan birga, o‘g‘irlik jinoyatlari ko‘pchilik holatlarda sodir etilishiga   o‘g‘irlik jinoyatidan jabrlanganlarning  o‘zlari tomonidan  mol-mulkini saqlanishiga nisbatan  beparvo  munosabatda bo‘lib kelganligi holatlari  ham   sabab  bo‘lmoqda. Masalan, Tergov bo‘linmasida joriy   yili tergov harakatlari  olib borilgan O‘zbekiston  Respublikasi Jinoyat Kodeksining  169-moddasi                 4-qismi “v” bandi bilan “Sherzod”, “Dilmurod” va boshqa shaxslarga nisbatan bo‘lgan  jinoyat ishi  yuzasidan tergov harakatlari  olib borilgan  jinoyat ishida, ayblanuvchilar 2020  yil noyabr oyidan 2021  yil fevral oyining o‘rtalariga  qadar jami  14 marotaba  chorva mollari o‘g‘irligi jinoyati sodir etishib,                       14 nafar fuqarolarga jami 40 mln so‘mdan ortiq  moddiy  zarar yetkazilganligi,   ayblanuvchilar asosan xonadonida chorva mollarni parvarish qilib, tungi vaqtlarda  qo‘riqloviga  nisbatan beparvolik bilan munosabatda bo‘lib kelingan, ya’ni  chorva mollari   og‘ilxonasi  yoki  kuyxonasi xovlisi to‘g‘rida  joylashgan, atrofi o‘ralmagan, qo‘yxona va og‘ilxonasiga eshik o‘rnatilmagan, xovlisi atrofi  begona  shaxslar kirmasligi  uchun ma’lum bir to‘siqlar bilan to‘silmagan, yoritilmagan  xonadonlardan  sodir  etganligi aniqlandi.

Shu sababli, kelgusida fuqarolarimizdan o‘g‘irlik jinoyatlarni qurboniga  aylanib qolmasliklari uchun  o‘zlari  yashab kelayotgan xonadonlarini kirish eshiklariga qulf o‘rnatish,  yon atrofi ochiq bo‘lgan xovlilarini yon  atrofini  o‘rama simlar o‘rab to‘sib  qo‘yish,   tungi vaqtda chorva mollari turadigan qo‘yxona va  og‘ilxonalarga  eshiklar o‘rnatib, ma’lum bir yoritish moslamalari bilan  yoritish choralarini ko‘rishni  tavsiya  qilamiz.                   

Qo‘shrabot tuman  IIB  huzuridagi 

Tergov  bo‘linmasi  tergovchisi 

mayor                                                                                                      U.T.Axmedov